Dieta o niskim indeksie glikemicznym to model żywienia, który znajduje zastosowanie w terapii insulinooporności, hiperinsulinemii i cukrzycy typu II, ale stosowany jest także w terapii niedoczynności tarczycy i choroby Hashimoto jeśli pacjent zmaga się z nadwagą lub otyłością. Nazwa Wartość Poziom Indeks glikemiczny 60 Ładunek glikemiczny 9.0 Indeks glikemiczny (IG) Płatki owsiane (gotowane na wodzie) wynosi 60, co klasyfikuje go jako produkt o średnim IG. Ładunek glikemiczny (ŁG) Płatki owsiane (gotowane na wodzie) wynosi 9.0, co klasyfikuje go jako żywność o niskim ŁG. Fakty żywieniowe Kalorie (kcal) 88 Węglowodany (g) 15.0 Błonnik pokarmowy Nazwa Wartość Poziom Indeks glikemiczny 32 Ładunek glikemiczny 18.0 Indeks glikemiczny (IG) Ciasteczka, makaronik kokosowy wynosi 32, co klasyfikuje go jako produkt o niskim IG. Ładunek glikemiczny (ŁG) Ciasteczka, makaronik kokosowy wynosi 18.0, co klasyfikuje go jako żywność o średnim ŁG. Fakty żywieniowe Kalorie (kcal) 460 Węglowodany (g) 61.22 Błonnik pokarmowy (g) 5.1 Białka IG powyżej 70 – żywność o wysokim indeksie glikemicznym. Przyjmuje się, że indeks glikemiczny dla czystej glukozy wynosi 100 i nie jest to najwyższa spotykana wartość IG. W przygotowywanych posiłkach powinny dominować produkty o niskim indeksie glikemicznym, zaś te o średnim IG mogą trafiać na nasz talerz od czasu do czasu W tym artykule przedstawimy pięć sposobów na przygotowanie zdrowych i egzotycznych obiadów z niskim indeksem glikemicznym. Warzywa o niskim indeksie glikemicznym; Warzywa są niezwykle ważnym elementem każdego zdrowego obiadu. Warto wybierać te o niskim indeksie glikemicznym, takie jak: szpinak, brokuły, cukinia, ogórki czy szparagi. 0.18. 100 gramów Buraki (Gotowane) zawiera 44 kcal (184 kJ), 1.68 gramów białka, 9.96 gramów węglowodanów, 2.0 gramów błonnika pokarmowego i 0.18 gramów tłuszczów. Jednak na podstawie indeksu glikemicznego, który dla truskawek wynosi 40 (niektóre źródła podają nawet 25) i plasuje te owoce w grupie produktów o niskim indeksie glikemicznym, można stwierdzić, że najprawdopodobniej są dobrze sycące. Zawierają w 100 g tylko 32 kcal, blisko 8 g węglowodanów, bardzo mało białka i tłuszczu oraz Wpływa ona pozytywnie na wyrównanie glikemii i pozwala ograniczyć dawki przyjmowanych leków. Wielokrotnie wykazały to poważne badania naukowe, jednak oficjalne zalecenia co do diety w cukrzycy wciąż rekomendują dietę opartą na węglowodanach o niskim indeksie glikemicznym. Nazwa Wartość Poziom Indeks glikemiczny 25 Ładunek glikemiczny 3.5 Indeks glikemiczny (IG) Hummus wynosi 25, co klasyfikuje go jako produkt o niskim IG. Ładunek glikemiczny (ŁG) Hummus wynosi 3.5, co klasyfikuje go jako żywność o niskim ŁG. Fakty żywieniowe Kalorie (kcal) 166 Węglowodany (g) 14.0 Błonnik pokarmowy (g) 0.0 Białka (g) 8.0 Tłuszcze (g) 10.0 … Hummus Read More » Dla całej rodziny, z niskim IG Magdalena Makarowska, Dominika Musiałowska. Insulinooporność nie jest chorobą, ale może doprowadzić do rozwoju cukrzycy typu 2. Jeśli chcesz zadbać o swoje zdrowie, wprowadź zmiany w codziennym menu, w czym pomoże Ci książka „Insulinooporność w polskiej kuchni. Dla całej rodziny, z niskim IG”. QLVK. Do produktów o niskim indeksie glikemicznym zaliczmy Bakłażan - 20 Brzoskwinie, nektarynki - 35 Cebula - 15 Cukinia - 15 Czarna porzeczka - 15 Czekolada gorzka - 25 Czereśnie – 20 Czerwona porzeczka – 25 Czosnek – 30 Dżem niskosłodzony – 30 Fasola - 35 Fasolka szparagowa - 15 Groszek zielony - 35 Gruszka - 30 Grzyby - 15 Zobacz także: Grzyby w kuchniach świata Jabłka świeże, duszone, suszone - 35 Jagody – 25 Jogurt odtłuszczony - 35 Kiełki - 15 Kiszona kapusta - 15 Makaron chiński – 30 Mleko sojowe - 30 Morele świeże – 30 Musztarda - 35 Ogórek - 15 Oliwki - 15 Orzechy i migdały - 15 Owoce cytrusowe - 30 Papryka - 15 Pestki dyni – 25 Pestki słonecznika – 35 Pieczywo chrupkie – 35 Pomidory – 30 Pomidory suszone - 35 Por - 15 Ryż dziki - 35 Zobacz także: Ryż w kuchni chińskiej Seler - 15 Soja - 15 Sok cytrynowy (bez cukru) - 20 Suszone przyprawy - 5 Szparagi - 15 Śliwki - 35 Tofu – 15 Twaróg odtłuszczony - 30 Warzywa o zielonych liściach - 15 Wiśnie - 25 Pamiętaj, że jedząc produkty o niskim indeksie glikemicznym, nie będziesz sięgać po jedzenie zbyt często, bo na długo zaspokajają głód. Dowiedz się więcej o indeksie glikemicznym z naszego forum medycznego. fot. Adobe Stock, Farknot Architect Powiedzenie, że cukrzycy mogą jeść tylko owoce o niskim indeksie glikemicznym, jest wielkim uproszczeniem. Indeks glikemiczny nie jest idealnym wskaźnikiem, a w praktyce lista owoców polecanych cukrzykom nie powinna opierać się tylko i wyłącznie na tabeli indeksu glikemicznego. Dowiedz się, jak wybierać owoce w diecie dla cukrzyka i poznaj konkretne przykłady owoców polecanych diabetykom. Spis treści: Dlaczego cukrzycy muszą uważać na owoce? Indeks glikemiczny a owoce dla cukrzyka Jak wybierać owoce dla cukrzyka? Zasady Lista niskocukrowych owoców polecanych dla cukrzyków - tabela Dlaczego cukrzycy muszą uważać na owoce? Cukrzyca to choroba, która charakteryzuje się zaburzonymi poziomami cukru we krwi. Cukrzyca typu II zazwyczaj pojawia się jako następstwo insulinooporności. Zanim wystąpi pełnoobjawowa cukrzyca, przez jakiś czas ma miejsce okres pośredni: podwyższone stężenia glukozy, który można odwrócić, stosując odpowiednią dietę w stanie przedcukrzycowym. W cukrzycy trzustka nie daje rady wyprodukować wystarczająco dużo insuliny, by obniżyć poziom cukru i jest on za wysoki. Są jednak różne techniki pomagające w naturalnym obniżeniu cukru we krwi. Dieta w cukrzycy charakteryzuje się określonymi regułami. Przede wszystkim trzeba unikać tu produktów, które podnoszą stężenie cukru nagle i w dużym stopniu. To głównie pokarmy zawierające proste, łatwo trawione i przyswajane węglowodany. Znajdziesz je np. w klasycznych słodyczach. Owoce też zawierają proste cukry, które stosunkowo szybko podwyższają stężenie glukozy we krwi. Cukrzycy mogą mimo wszystko jeść większość owoców, ale niektóre z nich w mniejszych porcjach i w otoczeniu innych składników. Indeks glikemiczny a owoce dla cukrzyka Jeśli chcesz bardzo uproszczonego sposoby na wybieranie owoców dla cukrzyka, możesz kierować się indeksem glikemicznym (IG) i sprawdzić wartość każdego owocu w tabelach indeksu glikemicznego. To jednak bardzo uproszczony wskaźnik, który ma dużo wad. Patrzenie wyłącznie na indeks glikemiczny owoców spowoduje, że wykluczysz wiele gatunków, choć diabetycy mogą je jeść, ale pod pewnymi warunkami. Znacznie dokładniejszy jest ładunek glikemiczny, który uwzględnia porcję zjedzonych węglowodanów. Chodzi o to, by owoc miał niski IG, a jednocześnie nie miał dużo węglowodanów. Ciągłe liczenie ładunku glikemicznego potraw jest jednak męczące (o ile nie korzystasz z aplikacji do liczenia kalorii) i mało kto ma na tyle wytrwałości. Możesz skorzystać z prostszej, bardziej intuicyjnej metody i korzystać z wymienników węglowodanowych (WW). Owoce o niskim indeksie glikemicznym możesz jeść jako osobny posiłek, przekąska (np. kiwi jedzone łyżeczką). Owoce o średnim indeksie glikemicznym wkomponuj w posiłki (np. jogurt z orzechami i jabłkiem). Owoce o wysokim indeksie glikemicznym jedz w małych porcjach i zawsze w posiłku głównym (np. pół banana do owsianki). fot. Adobe Stock, Proxima Studio Jak wybierać owoce dla cukrzyka? Zasady Nie tylko rodzaj danego owocu ma znaczenie. Przy szybkości wchłaniania cukrów z pożywienia jest wiele innych istotnych elementów. Zwracaj uwagę na następujące czynniki: Wybieraj owoce mniej dojrzałe: zielone banany zamiast żółtych w kropki, twarde odmiany śliwek itp. Wybieraj mniej słodkie gatunki owoców. Sprawdza się to np. przy wyborze gatunku jabłek lub gruszek. Jabłka papierówki są bardziej polecane dla cukrzyka, niż słodkie jabłka ligol. Nie kupuj owoców w syropie i w puszce. Zakazane są też owoce kandyzowane. Suszone owoce jadaj bardzo okazjonalnie, w małej porcji i tylko jako element innego posiłku. Nie jedz dużych porcji owoców na raz. Ogranicz się do jednej porcji owocu na posiłek. Najlepiej mierz porcję za pomocą wymienników węglowodanowych i zjadaj np. 1 WW/ posiłek. Jedz owoce ze skórką. Nie rób przecierów, musów i koktajli owocowych (szczególnie z owoców o wysokim indeksie glikemicznym). Wyjątek stanowią koktajle z awokado. Postaraj się wkomponować owoce w posiłek zawierający białko i tłuszcz np. razowe naleśniki z malinami i twarogiem, sałatka z dodatkiem gruszki. Nie wyciskaj z owoców soków! Nawet domowe soki owocowe nie są polecane dla cukrzyka. Jeśli masz ochotę na pojedynczy owoc, zjedz go raczej po posiłku np. po obiedzie. Staraj się nie jeść owoców na czczo. Lista niskocukrowych owoców polecanych dla cukrzyków Wiesz już, że cukrzycy mogą jeść większość owoców, ale trzeba przestrzegać konkretnych zasad. Jeśli masz wątpliwość, czy diabetyk może bezpiecznie zjeść dany owoc, sprawdź zawartość węglowodanów prostych w tabelach kalorii. Im więcej węglowodanów, a mniej błonnika, tym mniej polecany jest dany owoc. Stworzyłyśmy też poręczną listę owoców, które są najbardziej polecane w diecie cukrzycowej i diecie na insulinooporność. Dla każdego z owoców obliczyłyśmy też porcję, która dostarczy dokładnie 1 wymiennik węglowodanowy (1 WW). Korzystaj z listy przy komponowaniu jadłospisu dla diabetyka. Owoc Indeks glikemiczny - IG Zawartość węglowodanów Zawartość błonnika Porcja stanowiąca 1 WW Pomarańcza 43 (niski) 13 g 1,8 g 91 g Grejpfrut 25 (niski) 11 g 1,6 g 106 g Maliny 32 (niski) 12 g 7 g 200 g Kiwi 50 (niski) 15 g 3 g 83 g Awokado 15 (bardzo niski) 9 g 7 g 500 g Brzoskwinie 42 (niski) 9,9 g 1,5 g 119 g Jagody 20 (niski) 9 g 3,1 g 170 g Jabłka papierówki 41 (niski) 25 g 4 g 47 g Borówki 53 (średni) 21 g 4 g 58 g Truskawki 41 (niski) 8 g 2 g 167 g Arbuz 72 (wysoki) 8 g 0,4 g 131 g Melon 65 (średni) 8 g 0,9 g 141 g Marakuja 16 (niski) 23 g 10 g 77 g Jeżyny 25 (niski) 10 g 5 g 200 g Czytaj także:Objawy cukrzycy: wczesne i nietypoweObalamy mity: 10 mitów o cukrzycy, które mogą zaszkodzićPowikłania cukrzycy - 9 groźnych konsekwencji choroby Indeks glikemiczny to parametr, który pokazuje, jak szybko po spożyciu różnych produktów żywnościowych następuje wzrost stężenia glukozy we krwi. Wyróżnia się węglowodany o niskim bądź wysokim indeksie glikemicznym. W tabeli znajdziesz informacje o wartościach indeksu glikemicznego cechujących popularne produkty żywnościowe. Co to jest indeks glikemiczny węglowodanów? Indeks glikemiczny (IG) definiowany jest jako pole pod krzywą odpowiedzi glikemicznej mierzonej przez 120 min. po spożyciu 50 g węglowodanów przyswajalnych zawartych w badanym produkcie i wyrażony w stosunku do odpowiedzi glikemicznej na tę samą ilość węglowodanów (50 g) pochodzących z produktu referencyjnego, którym jest najczęściej glukoza (IG = 100). Fot. Indeks glikemiczny oblicza się, dzieląc pole pod krzywą glikemiczną produktu badanego przez analogiczne pole pod krzywą glikemiczną glukozy i następnie mnożąc przez 100. Indeks glikemiczny oblicza się ze wzoru IG = stężenie glukozy we krwi po spożyciu żywności testowanej stężenie glukozy we krwi po spożyciu żywności referencyjnej × 100 Indeks glikemiczny określa procentowo szybkość zwiększenia stężenia glukozy we krwi po spożyciu produktów w porównaniu ze zwiększeniem, jakie następuje po spożyciu tej samej ilości węglowodanów w postaci czystej glukozy. Mniejszy IG świadczy o mniejszym wzroście poposiłkowej glikemii. Tak więc indeks glikemiczny klasyfikuje produkty żywnościowe na podstawie ich wpływu na stężenie glukozy we krwi i czasu pojawienia się zmian. Przyjęto, że IG glukozy jest równy 100. Produkty, których indeks glikemiczny jest mniejszy niż 50, określane są jako produkty o niskim IG (te należałoby wybierać przy układaniu codziennego jadłospisu). Te, których IG wynosi 55–70, to produkty o średnim indeksie glikemicznym (wybieramy je od czasu do czasu), natomiast gdy IG jest większy niż 70, produkt zaliczany jest do grupy o wysokim indeksie glikemicznym (należałoby te produkty wybierać sporadycznie). IG glukozy = 100 IG 70 = produktu o wysokim IG (jemy sporadycznie) Niski indeks glikemiczny Produkty o niskim indeksie glikemicznym spowalniają wchłanianie glukozy i przez dłuższy czas powodują łagodne zwiększanie glikemii i insulinemii poposiłkowej. Produkty o niskim indeksie glikemicznym Do produktów o niskim indeksie glikemicznym zalicz się warzywa zielone, pomidory, marchewkę surową, cukinię, czosnek, świeże morele, makaron sojowy, makaron al dente, chleb żytni pełnoziarnisty oraz większosć nasion roślin strączkowych. Zielone warzywa mają niski indeks glikemiczny/ Fot. flickr via photopin (license)Wysoki indeks glikemiczny Produkty o wysokim indeksie glikemicznym są szybko trawione i wchłaniane w przewodzie pokarmowym. Dochodzi do gwałtownego zwiększenia glikemii poposiłkowej, gwałtownego wydzielania insuliny, a następnie szybkiego zmniejszenia się stężenia glukozy we krwi, co skutkuje zwiększeniem wydzielania glukagonu i zwiększeniem łaknienia. Produkty o wysokim indeksie glikemicznym Do produktów o wysokim indeksie glikemicznym zalicza się piwo, ziemniaki pieczone, frytki, chipsy, białą bagietkę, marchewkę gotowaną, popcorn, arbuza i dynię. Frytki i białe pieczywo należą do produktów o wysokim indeksie glikemicznym / Fot. flickr via photopin (license)Ładunek glikemiczny Wprowadzono też pojęcie ładunku glikemicznego (ŁG). Jest to wartość liczbowa, uwzględniająca zarówno jakość, jak i ilość węglowodanów w produkcie. Oblicza się go poprzez pomnożenie IG produktu przez ilość zawartych w nim węglowodanów (g). Wynik należy następnie podzielić przez 100. Im większy jest ŁG produktu, tym większego wzrostu stężenia glukozy we krwi można się spodziewać po jego spożyciu. Ładunek glikemiczny diety stanowi niezależny czynnik ryzyka wystąpienia zawału serca, cukrzycy typu 2, a także nowotworów Badania naukowe donoszą, że ładunek glikemiczny diety stanowi niezależny czynnik ryzyka wystąpienia zawału serca, cukrzycy typu 2, a także nowotworów. Stosowanie diety o wysokim IG powoduje nawracającą hiperglikemię poposiłkową i hiperinsulinemię, która jest szczególnie wyrażona u osób z nadwagą, otyłością oraz insulinoopornością. Należałoby jednak nadmienić, że IG zależy od ilości i rodzaju węglowodanów, stopnia dojrzałości owoców oraz metod zastosowanych do przetwarzania żywności. Im produkt jest bardziej rozdrobniony lub rozgotowany, tym większy jest jego indeks glikemiczny, np. marchewka surowa ma niski IG, a gotowana wysoki; owoce surowe mają niski IG, a soki z nich zrobione wysoki. Nie bez znaczenia jest ilość oraz forma skrobi, w tym stosunek amylozy (polisacharyd rozpuszczalny w wodzie) do amylopektyny (polisacharyd nierozpuszczalny w wodzie) – im większy stosunek amyloza/amylopektyna, tym mniejszy IG produktu. Efektem gotowania skrobi jest jej pęcznienie, przez co staje się ona bardziej podatna na działanie amylazy trzustkowej, a tym samym jest szybciej trawiona i wchłaniana. Jednak ostateczna wartość IG posiłku wiąże się również z zawartością w produkcie innych składników odżywczych (białka, tłuszcze, kwasy organiczne, pektyny, taniny i kwasy fitynowe), które hamują trawienie skrobi. I tak efekt glikemiczny skrobi gotowanej (np. w gotowanych ziemniakach) jest zbliżony do glukozy. Im produkt jest bardziej rozdrobniony lub rozgotowany, tym większy jest jego indeks glikemiczny: marchewka surowa ma niski IG, a gotowana wysoki Oznaczenia IG żywności polegają na ocenie glikemii po spożyciu pojedynczego produktu. Rzadko jednak jemy jedynie jeden produkt, np. same ziemniaki. Wiemy, że trawienie spowalniają białka i tłuszcze. Jeżeli więc ziemniaki spożywane są jako część posiłku, z chudym mięsem, nienasyconymi kwasami tłuszczowymi z sosu sałatkowego i błonnikiem pokarmowym z warzyw, posiłek może mieć niski indeks glikemiczny mimo udziału w nim ziemniaków o wysokim IG. Tak więc wybierając czasami produkt o średnim czy wysokim indeksie glikemicznym, nie można go spożywać osobno (np. rozgotowany makaron czy biały ryż, chipsy, paluszki itp.). Indeks glikemiczny a błonnik Zawartość i skład błonnika pokarmowego również wpływają na indeks glikemiczny. Frakcje błonnika rozpuszczalnego w wodzie (pochodzące np. z nasion roślin strączkowych, owoców, warzyw, jęczmienia, owsa) opóźniają opróżnianie żołądka. W przewodzie pokarmowym tworzą żele stanowiące barierę fizyczną i spowalniają działanie enzymów trawiennych (żele oklejają dany produkt poddawany trawieniu, utrudniając w ten sposób dostęp enzymom trawiennym i wydłużając proces trawienia). Frakcje błonnika nierozpuszczalnego w wodzie (głównie celuloza i lignina) wpływają w niewielkim stopniu na opróżnianie żołądka, nie wpływają natomiast na trawienie i wchłanianie węglowodanów. Dlatego też dieta wysokobłonnikowa nie zawsze musi być jednoznaczna z dietą o niskim IG (IG <50). Podsumowanie, czyli dlaczego warto stosować dietę o niskim IG Podsumowując, należałoby stwierdzić, że dietę o niskim indeksie można określić jako sposób odżywiania z zastosowaniem węglowodanów pochodzących z produktów o niskim IG, czyli z nasion roślin strączkowych, makaronów z semoliny, ryżu preparowanego termicznie (parboiled), grubych kasz i pieczywa typu pumpernikiel. W diecie o wysokim IG przeważają węglowodany pochodzące z białego pieczywa, ziemniaków, produktów mącznych z drobnego przemiału (z białej mąki), a także białego ryżu oraz płatków śniadaniowych. Dla przykładu posiłek zawierający 30–50 g węglowodanów, bogaty w błonnik pokarmowy i zawierający białko oraz tłuszcze nienasycone, mający niski IG to np. kanapka z indykiem, pieczywem pełnoziarnistym, odrobiną świeżego masła, z dodatkiem sałaty, ciecierzycy oraz sosu winegret z oliwy z oliwek. Dieta o wysokim IG może być jedną z przyczyn insulinooporności i otyłości. Stwierdzono większe o 40% ryzyko wystąpienia cukrzycy w grupie osób, których dieta miała największy ładunek glikemiczny (ŁG) i które spożywały dodatkowo małą ilość błonnika pokarmowego. Również bardzo duże spożycie ziemniaków, białego pieczywa oraz słodkich napojów wiązało się z większym ryzykiem wystąpienia cukrzycy. Większość badań wykazuje korzystny wpływ diety o niskim IG na stężenie triglicerydów (ich stężenie w surowicy krwi maleje). Natomiast wraz ze zwiększeniem IG i ŁG maleje stężenie ochronnej frakcji cholesterolu HDL. Wykazano, że dieta o niskim IG w ciągu 10 tygodni stosowania zmniejszała stężenie cholesterolu frakcji LDL o 10%. Dieta o zmniejszonej zawartości węglowodanów promuje utratę masy ciała. Wydaje się więc, że dieta zapewniająca stałe małe stężenie insuliny między posiłkami może w istotnym stopniu wpływać na zmniejszenie ryzyka rozwoju wielu chorób cywilizacyjnych, a tym samym na poprawę jakości życia i wydłużenie przeciętnej jego długości. Zapamiętaj Indeks glikemiczny zależy od: ilości i rodzaju węglowodanów zawartych w danym produkcie w przypadku owoców - od stopnia dojrzałości metody zastosowanej do przetwarzania czy obróbki kulinarnej produktu (tzn. produkty rozgotowane i rozdrobnione maja wyższy indeks glikemiczny) ilości i formy skrobi obecnej w danym produkcie (zwłaszcza stosunku amylozy do amylopektyny, im większy stosunek amyloza/amylopektyna tym niższy indeks glikemiczny) zawartości innych składników odżywczych mogących spowalniać działanie enzymów trawiennych czy opróżnianie żołądka (np. zawartość białka, tłuszczu, pektyn, kwasu fitynowego i kwasów organicznych) Tabele indeksu glikemicznego Owoce, warzywa i przetwory » Nabiał » Pieczywo, zboża i produkty śniadaniowe » Makarony » Rośliny strączkowe » Soki i napoje » Ciasta, ciastka, wypieki, przekąski i słodycze » Cukry » Najczęściej wyszukiwane produkty » Tabela indeksu glikemicznego - owoce, warzywa i przetwory Produkt Indeks (IG) ananas 82 arbuz 50 banany 47 brzoskwinie 76 brzoskwinie z puszki w lekkim syropie 46 brzoskwinie z puszki w mocnym syropie 64 burak 64 daktyle suszone 54 dżem truskawkowy 51 dynia piżmowa 51 frytki 64 grejfrut 25 gruszki 24 gruszki w puszce w sosie własnym 31 jabłka 44 jabłka suszone 29 kiwi 53 mango 48 marchewka gotowana 32 marchewka świeża 16 marmolada z pomarańczy 51 morele 42 morele suszone 44 papaja 38 pomarańcze 45 rodzynki 55 rzepa 72 słodka kukurydza 53 śliwki 39 śliwki suszone 29 truskawki 40 winogrona 50 wiśnie 22 zielony groszek 29 ziemniaki gotowane 66 ziemniaki młode, gotowane w mundurkach do 20 min. 78 ziemniaki obrane gotowane na parze 62 ziemniaki pieczone 85 ziemniaki słodkie (bataty) 88 Tabela indeksu glikemicznego - nabiał Produkt Indeks (IG) jogurt 0% tłuszczu 27 jogurt naturalny 36 lody 61 mleko pełne (3% tłuszczu) 27 mleko skondensowane, słodzone 61 mleko sojowe tłuszczu, 120 mg wapnia 44 mleko sojowe 3% tłuszczu, 0 mg wapnia 44 mleko sojowe 3% tłuszczu, 120 mg wapnia 36 mleko zsiadłe 32 Tabela indeksu glikemicznego - pieczywo, zboża i produkty śniadaniowe Produkt Indeks (IG) bagietka 95 bajgiel 72 Cheerios 74 chleb gryczany 47 chleb owsiany otrębowy 47 chleb pszenny 70 Chocapic 84 dmuchane ziarno pszenicy 74 gruboziarniste pieczywo jęczmienne (50% ziarna) 46 gruboziarniste pieczywo jęczmienne (70% ziarna) 34 gruboziarnisty chleb jęczmienno-słonecznikowy 57 kasza bulgur 48 kasza grczana 54 kasza jaglana 71 kasza kuskus 65 kasza manna 55 mąka orkiszowa 54 otręby owsiane 55 pełnoziarnisty chleb żytni 58 płatki owsiane 55 pumpernikiel pełnoziarnisty 46 proso gotowane 71 ryż Basmati 58 ryż biały gotowany 64 ryż brązowy 55 ryż długoziarnisty gotowany 56 ryż dmuchany 87 słodka kukurydza 53 całe ziarna żyta 34 ziarna pszenicy 41 ziarna pszenicy orkiszowej 45 ziarno jęczmienia 25 ziarno kukurydzy 69 Tabela indeksu glikemicznego - makarony Produkt Indeks (IG) makaron rurki 47 makaron ryżowy 40 makaron z serem 64 ravioli z mięsem 39 spaghetti z mąki białej 42 spaghetti z mąki białej gotowane 10-15 min. 44 spaghetti z mąki białej gotowane 20 min. 61 spaghetti z mąki białej gotowane 5 min. 38 spaghetti z mąki pełnowartościowej (razowe) 37 Tabela indeksu glikemicznego - rośliny strączkowe Produkt Indeks (IG) ciecierzyca gotowana 28 czarna fasola 64 czarna fasola namoczona przez noc, gotowana 45 min. 20 fasola "czarne oczko" gotowana 42 fasola gotowana 29 fasola Mung moczona, gotowana 20 min. 31 fasola nerkowa gotowana 28 fasola nerkowa z puszki 52 fasola Pinto gotowana 39 fasola Pinto z puszki 45 groch gotowany 22 soczewica czerwona gotowana 26 soczewica zielona gotowana 30 soja gotowana 18 soja z puszki 14 zielony groszek z puszki 66 Tabela indeksu glikemicznego - soki i napoje Produkt Indeks (IG) Coca Cola © 58 Fanta orange © 68 Isostar © 70 sok ananasowy bez cukru 46 sok grejfrutowy bez cukru 48 sok jabłkowy niesłodzony 40 sok pomarańczowy 52 sok pomidorowy bez cukru 38 świeży sok z marchwi 43 Tabela indeksu glikemicznego - ciasta, ciastka, wypieki, przekąski i słodycze Produkt Indeks (IG) batonik muesli (z suszonymi owocami) 61 biała czekolada 44 bezy 67 biszkopt 54 bułeczki drożdżowe 92 chipsy ziemniaczane solone 54 chrupki kukurydziane 63 ciasteczka owsiane 57 ciasteczka ryżowe 78 Digestives 59 LU petitki 49 M&M's © orzechowe 33 Mars © 65 mleczna czekolada 43 mufinki 67 naleśniki 85 Nutella © 33 orzeszki cashew solone 22 orzeszki ziemne 14 paszteciki 59 pączki 69 Petit Beurre (LU) 51 popcorn 72 precelki 83 Skittles © 70 rogalik 42 Twix © 44 wafle 76 żelki 78 Tabela indeksu glikemicznego - cukry Produkt Indeks (IG) 50g maltozy 105 cukier trzcinowy 87 fruktoza 19 glukoza 99 laktoza 46 maltitol 26 miód 55 sacharoza 68 stevia 3 syrop kukurydziany 75 xylitol 7 Tabela indeksu glikemicznego - najczęściej wyszukiwane produkty Produkt Indeks (IG) arbuz 50 banany 47 jabłka 44 kasza gryczana 54 kasza jaglana 71 makaron ryżowy 40 mąka orkiszowa 54 płatki owsiane 55 ziemniaki gotowane 66 ziemniaki słodkie (bataty) 88 Piśmiennictwo Atkinson FS., Brand-Miller JC., Foster-Powell K.: International tables of glycemic index and glycemic load values 2021: a systematic review, The American Journal of Clinical Nutrition, Volume 114, Issue 5, November 2021, Pages 1625–1632, Atkinson FS., Foster-Powell K., Brand-Miller JC.: International tables of glycemic index and glycemic load values: 2008. Diabetes Care. 2008 Dec;31(12):2281-3. doi: Epub 2008 Oct 3. PMID: 18835944; PMCID: PMC2584181. Nie jestem fanką diet i uważam, że nie są one dobrym rozwiązaniem. Dieta jako taka kojarzy się z czymś, co trwa określony czas: miesiąc, dwa, 40 dni jak dieta dr Dąbrowskiej, pół roku czy X czasu… Ale jak to się stało, że przeszłam na dietę o niskim indeksie glikemicznym? Otóż przejście na nią zaproponował mój endokrynolog ze względu na niedoczynność tarczycy, a także rozchwiane wyniki badań po ciąży. Powiedział, że według ostatnich badań to właśnie odżywianie zgodnie z zasadami niskiego IG może mi pomóc przywrócić wyniki do normy na stałe. Kilka lat temu namówił mnie na dietę bezglutenową, bo było wtedy głośno o wpływie glutenu na zapalenie tarczycy. Wtedy po 3 miesiącach nie było żadnych zmian, więc uznaliśmy, że bez sensu odmawiać sobie tak wielu przyjemności. Z dietą o niskim IG jest inaczej. To raczej “styl życia”, aniżeli dieta sensu stricto i pisząc “dieta” w dalszej części tekstu na myśli mam właśnie styl odżywiania, a nie dietę w rozumieniu czegoś na chwilę, czegoś skończonego. Dlatego też myślę, że jeśli wyniki po 3 miesiącach mi się poprawią i ustabilizują na rozsądnym poziomie, to wcale z niego nie zrezygnuję . Żeby jednak na poważnie zabrać się za ten temat przeczytałam trochę artykułów, prześledziłam tabele z wartościami IG, a następnie umówiłam się na wizytę u dietetyka. W tym tygodniu kupię też jedną lub dwie książki, by bliżej poznać szczegóły. Dlaczego przeszłam na dietę o niskim IG? Moim problemem jest tarczyca. Nie mam problemów z poziomem cukru czy insuliny, nie mam stwierdzonej insulinooporności czy jakiejkolwiek cukrzycy. Choć cukrzycą w jakimś stopniu mogę być obciążona, bo miał ją mój dziadek, więc czynnik genetyczny istnieje. Na razie póki co wyniki mam i miałam w normie. W ciąży także wszystkie badania na cukier przeszłam śpiewająco, więc skłonności do cukrzycy raczej lekarze u mnie za zauważają. Nadrzędny cel jest taki, by tę moją tarczycę “wyciszyć” i złagodzić stan zapalny. Temu ma właśnie służyć nowy sposób odżywiania. Znam dwie osoby, które przestrzegały tej diety ze względu na insulinoodporność i mówiły mi, że “nic nie mogą jeść”. Po wizycie u dietetyka okazało się jednak, że nie taki diabeł straszny. Jeść można praktycznie wszystko, co nie jest przetworzone, oczywiście z pewnymi wyjątkami. Indeks glikemiczny Indeks glikemiczny, zwany w skrócie IG, jest wskaźnikiem ukazującym w procentach jak szybko wzrasta stężenie glukozy we krwi po zjedzeniu określonego produktu w porównaniu ze wzrostem następującym po spożyciu czystej glukozy. Innymi słowy mówi o tym, jak szybko po spożyciu danego produktu wzrośnie poziom cukru we krwi. Poziom IG wyczytany z różnych tabeli może się różnić, ponieważ każdy ośrodek przeprowadzający pomiary dokonuje ich na grupie innych pacjentów. Z ich wyników wyciąga się średnią – stąd różnice. Dlatego też najlepiej przejrzeć 2-3 tabele (polecam np. tę na stronie oraz i sprawdzić co one mówią o produktach najczęściej przez nas jedzonych. Zasadniczo jedzenie dzieli się na trzy podgrupy, wyróżnia się produkty o: niskim IG – poniżej 55, średnim IG – mieszczącym się w przedziale 55-70, wysokim IG – powyżej 70. Pionierem tej koncepcji jest, pewnie Wam znany, dr Michel Montignac. To on w 1986 roku napisał książkę „Dieta dla biznesmena”, która bardzo szybko stała się światowym bestsellerem i doprowadziła do wydania rok później jeszcze słynniejszego tytułu – „Jeść, aby schudnąć”. Od razu napiszę, że na tej diecie nie jetem, bo jest to co innego, niż dieta o niskim IG. Dieta Montignac’a dzieli się na fazy, w których je się określone produkty i należy przestrzegać zasad niełączenia określonych rzeczy ze sobą, owoce je się na czczo itd. W diecie o niskim IG tych faz nie ma, liczy się za to indeks glikemiczny produktów czy też ładunek glikemiczny całego posiłku. Kilka zasad, jakie dostałam od dietetyka: trzeba kierować się wartościami z tabeli zawierającej wyliczenia IG dla poszczególnych produktów nie można podjadać między głównymi posiłkami warto pić dużo wody można pić dowolnie dużo herbaty (czarnej, zielonej, białej, żółtej czy czerwonej) i czarnej kawy – oczywiście bez cukru kawa z mlekiem między posiłkami liczona jest jako odrębny posiłek, bo podnosi cukier we krwi, więc trzeba z niej zrezygnować i zostawić jej picie do posiłku (najlepiej jednak przejść zupełnie na kawę czarną) trzeba ograniczyć produkty wysoko przetworzone i zawierające dużo cukrów, bo mają wysoki IG najlepiej jeść warzywa na surowo np. w postaci sałatek i surówek owoce ograniczamy do 200 g dziennie, najlepsze są owoce jagodowe i cytrusy oraz jabłka/gruszki dojrzałe owoce mają wyższy IG niż niedojrzałe np. banan ma wyższy IG, niż zielony na wartość indeksu glikemicznego wpływa czas gotowania produktów, stopień ich rozdrobnienia, a nawet ich zamrażanie np. zupa warzywna ma najwyższy indeks glikemiczny zaraz po ugotowaniu; gdy ostygnie i podgrzeje się ją ponownie będzie miała już niższy indeks, gdy się ją zamrozi i rozmrozi – także będzie miała niższy, niż zaraz po ugotowaniu; na drugi dzień, gdy przez noc postoi w lodówce, także jej IG będzie niższy powinno się zrezygnować z zup-kremów – trzeba jeść zupy z warzywami pokrojonymi w kawałki i nierozgotowanymi! ugotowane warzywa mają wyższy IG, niż warzywa surowe np. ugotowana marchew ma IG ok. 55-65 , a surowa tylko ok. 30 makaron i kasze gotujemy al dente, zrezygnować trzeba z kasz drobnych (kuskus, jaglana, manna itp.), które mają wysoki IG co najmniej 2 razy w tygodniu na obiad zalecane są ryby morskie w moim przypadku, ze względu na problemy z tarczycą, zrezygnowałam w dużej mierze z jedzenia warzyw kapustnych (jak kalafior, brokuł, brukselka, kapusta), gdyż wzmagają odczyn zapalny tarczycy – dozwolone są one za to w formie kiszonek trzeba zrezygnować z alkoholu i trzeba się ruszać Czy trzeba zrezygnować w ogóle ze słodyczy? Jeśli macie insulinooporność lub cierpicie na cukrzycę, to zapewne dietetyk powie, że nie macie wielkiego wyboru i powinniście zrezygnować ze wszystkiego co słodkie. W moim przypadku jest trochę inaczej, bo moja dieta nie musi być aż tak restrykcyjna, jak osoby chorej na te poważne dolegliwości. Pani dietetyk powiedziała mi, że jeśli mam ochotę na domowy sernik, to mogę zjeść kawałek, ale zaraz po innym posiłku np. obiedzie. Chodzi o to, by deser był częścią posiłku, a nie np. popołudniową kawą z ciastem. Jeśli ten sernik będzie częścią posiłku, to jego wyższy IG zostanie zbilansowany przez mięso/rybę oraz surówki czy sałatkę podaną do obiadu. W takim przypadku powinnam też zrezygnować z jedzenia innych węglowodanów, czyli np. kaszy. Oczywiście nie mogę jeść tego sernika codziennie. Na takie odstępstwa mogę sobie pozwolić maksymalnie raz czy dwa w tygodniu. Ale jak widzicie dramatu nie ma. Dieta o niskim IG – jak zmienił się mój sposób odżywiania? Na razie mój jadłospis jest dość ubogi, bo dopiero wgryzam się w temat. Jem wiele rzeczy, jakie jadłam wcześniej. Najważniejsze różnice, jakie zaobserwowałam do tej pory, są następujące: kawę z mlekiem piję tylko do śniadania, w ciągu dnia piję kawę przelewową póki co zrezygnowałam z mlecznych owsianek na śniadanie – mogę za to zjeść owsiankę robioną na wodzie lub pół na pół wodzie z mlekiem i na zwykłych płatkach (a nie na błyskawicznych czy górskich, jakich używałam do tej pory), ale powinnam do niej dodać kilka orzechów, które obniżą jej IG jem więcej pieczywa, co jest dla mnie dużym zaskoczeniem jem jeszcze więcej warzyw, choć myślałam, że jem już i tak sporo staram się jeść śniadanie do 1h po przebudzeniu – jest to trudne ze względu na przygotowywanie malucha do żłobka, robienie mu jedzenia karmienie. Przyznam, że dopiero 4 razy na 10 udało mi się zjeść śniadanie w tej pierwszej godzinie od wstania z łóżka. ciasto będzie odtąd częścią posiłku, a nie np. podwieczorkiem z kawą czy herbatą (przez pierwsze 10 dni nie miałam okazji jeść ciasta, więc piszę to w czasie przyszłym) Mój przykładowy jadłospis wygląda tak: śniadanie (ok. 8:00): omlet z 2 jajek; kromka żytniego chleba na zakwasie posmarowana cienko masłem, dużo świeżych warzyw – zwykle miska z sałatką i pomidorkami truskawkowymi, ogórki konserwowe itp.; kawa z mlekiem 1-2 kanapki na chlebie żytnim na zakwasie; chuda wędlina lub twaróg; warzywa – jak wyżej; kawa z mlekiem 2 parówki z szynki; kromka żytniego chleba na zakwasie posmarowana cienko masłem; 1 łyżeczka musztardy, 1 łyżeczka ketchupu; warzywa – jak wyżej; kawa z mlekiem szakszuka z dwóch jajek; ciemne pieczywo; kawa z mlekiem drugie śniadanie (ok. 11:00): jogurt naturalny; do 200 g owoców (jabłka, gruszki, cytrusy, owoce jagodowe); czarna kawa lub herbata zupa warzywna (ok. 13:00) drugie danie (ok. 15:00): 120 g mięsa np. stek wołowy + zestaw surówek + 30 g kaszy gryczanej palonej, brązowego ryżu, kwinoa (waga przed ugotowaniem) 120 g ryby np. polędwica z dorsza, filet z halibuta w sosie pomidorowym + zestaw surówek + 30 g kaszy gryczanej palonej, brązowego ryżu, kwinoa klopsiki warzywne z sosem + zestaw surówek + 30 g kaszy gryczanej palonej, brązowego ryżu, kwinoa gulasz warzywny + zestaw surówek + 30 g kaszy gryczanej palonej, brązowego ryżu, kwinoa kolacja (ok. 18:00): serek wiejski + sałatka + kromka chleba żytniego na zakwasie z masłem sałatka grecka, sałatka z mozzarellą + kromka chleba żytniego na zakwasie z masłem Jak widzicie to nie jest żadna głodówka czy dieta ograniczająca kalorie. Je się dużo i dobrze. Jedzenia jest naprawdę sporo, więc nie ma mowy o burczeniu w brzuchu. Dodatkowo jeżdżę na rowerze, tak samo jak wcześniej, czyli 5 razy w tygodniu po 12 km, co zajmuje mi średnio 40 minut, czyli 1 odcinek serialu 😉 Dieta o niskim IG – co jest najtrudniejsze? Najtrudniej jest zdecydowanie w restauracjach, do których chodzimy średnio raz-dwa razy na tydzień. Tu trzeba nieco pokombinować i nie można zjeść do końca wszystkiego, co by się chciało. Trzeba więc z głową komponować posiłki. Ale jest to do zrobienia. Poniżej zdjęcia z naszych dwóch ostatnich wyjść: Wars i Sawa w Nowym i talerz z wegańskimi przysmakami na bazie warzyw, pęczku i kwinoi 2. Restauracja Warszawska w Hotelu Warszawa: zjadłam 2 pierogi z serem, kawałek kaszanki, a do tego warzywa: ogórki i dwie sałatki: z rzepą, jabłkiem, gruszką i fenkułem, kawałek chleba na zakwasie i trochę orzeszków Jak wiecie trzy dni temu miałam operację i leżałam w szpitalu. Ze względu na dietę o niskim IG zostałam przydzielona przez kuchnię do “grupy cukrzycowej”. O ile kolacja spełniała wymogi diety o niskim IG, to obiad, choć smaczny i bardzo obfity, już nie do końca. Do rolady ze schabu podane zostało puree ziemniaczane, a to chyba najgorsza metoda jedzenia ziemniaków w tej diecie. Gotowane warzywa zawierały też sporo marchewki, a do tego podano kompot – na szczęście nie był dosładzany. Zupa była typowym kremem warzywnym, a na podwieczorek był zaś jogurt brzoskwiniowy, który w domu zamieniłabym na naturalny z dodatkiem świeżych owoców. Te posiłki były więc odstępstwem od diety. A co ze świętami? Dietetyczka powiedziała mi też jak się przygotować na nadchodzące święta, bo to czas, gdy wszystkie diety idą w zapomnienie. Otóż, mam zgodę na zjedzenie np. 2 pierogów z kapustą i grzybami, pełnej porcji ryb bez panierki, najlepiej gotowanych na parze lub duszonych w warzywach, nawet 3-4 uszek i małej filiżanki czerwonego barszczu (barszcz nie jest wskazany przy diecie o niskim IG, podobnie jak zupa dyniowa czy marchewkowa, gdyż robi się go z warzyw, które po ugotowaniu mają wysoki poziom IG). Do tego jednak powinnam zjeść dużą porcję surówki z kiszonej kapusty lub sałaty z pomidorem/ogórkiem czy też innych surowych warzyw, by posiłek był zbilansowany pod względem IG. Dieta o niskim IG – podsumowanie: Tuż przed świętami mam zaplanowaną wizytę u endokrynologa, przed którą będę robiła nowe badania krwi. Jestem bardzo ciekawa czy po 4 tygodniach na tej diecie będzie widać różnicę w wynikach. Jeszcze bardziej interesuje mnie jakie będą moje wyniki po kolejnych dwóch miesiącach. Dam Wam znać czy coś zmieniło się na lepsze i czy wyniki się unormowały. Myślę, że to najciekawszy eksperyment, jeśli mogę to tak nazwać, jaki przyszło mi przeprowadzić. Jeśli wszystko pójdzie zgodnie z planem, to z całą pewnością zostanę na długo z tym nowym sposobem żywienia. Myślę, że z czasem mój jadłospis będzie się poszerzał. Zwłaszcza zależy mi na wymyśleniu jakiegoś ciepłego dania na śniadanie, które zastąpi mi moją ulubioną owsiankę – dostałam od Was wiele sugestii na Instagramie i Facebooku, więc w najbliższym czasie, jak tylko dojdę do siebie po operacji, będę je testować. Podejrzewam, że na blogu też pojawią się nowe przepisy na moje ulubione dania, ale to dopiero za moment, gdy już na dobre wejdę w rytm. Napiszcie proszę jakie są Wasze doświadczenia z dietą o niskim IG. Może byliście/jesteście na tej diecie? Do przeczytania! E. Na koniec pamiętajcie, że zalecenia od lekarza i dietetyka, jakie otrzymałam, były opracowane dla mnie, pod kątem poprawy wyników tarczycy. Osoba o innych parametrach czy problemach zdrowotnych mogłaby dostać inne zalecenia. Jeśli chcecie spróbować tej diety, zalecam wizytę u lekarza, zrobienie badań, a potem udanie się na konsultację do dyplomowanego dietetyka, który pomoże ustalić Wasz jadłospis.